ไดอะแกรมแสดงสถานะ (state machine diagram) จะแสดงสถานะของระบบงานในขณะใดขณะหนึ่งและวิธีที่เราเปลี่ยนค่าจากสถานะหนึ่งไปยังอีกสถานะหนึ่ง มีประโยชน์มากโดยเฉพาะกับซอฟต์แวร์ที่ทำงานตามเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น (event-based application) เช่น ในการทำงานกับส่วนติดต่อผู้ใช้งานเพราะเป็นการแสดงให้เห็นว่าผู้ใช้อยู่ที่สถานะไหน แล้วเปลี่ยนไปสถานะใดต่อ หรือการเปลี่ยนหน้าจอในการทำงานไปตามขั้นตอนการทำงาน ตัวอย่างเช่น จากภาพแสดงการทำงานของระบบโทรศัพท์ แต่ละกล่องคือสถานะของระบบในแต่ละขั้นตอน และเส้นเชื่อมคือการเปลี่ยนสถานะ (transition) จากสถานะหนึ่งไปยังอีกสถานะหนึ่ง จุดเริ่มต้นจะแสดงด้วยวงกลมทึบและมีเส้นเชื่อมไปยังสถานะแรกคือ idle จากนั้นสถานะก็ถูกเปลี่ยนไปตามกิจกรรมต่างๆจนกระทั่งจบการทำงานที่วงกลมทึบ